İşsizlik Parası Alan, İsteğe Bağlı Sigortalı da Olabilir

SORU: Geçen ay işsizlik parası bağlandı. Yaklaşık 9 ay daha işsizlik parası alacağım. Bu arada emeklilik için de prim yatırmak istiyorum. İsteğe bağlı olarak sigortaya prim ödersem emeklilik için de prim birikir diyorlar. Ne yapmam gerek?

* Can Doğukan

CEVAP: İşsizlik parası alırken isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödemeniz mümkün. Ancak gelir getirici bir işte çalışmanız durumunda işsizlik ödeneği kesilir. İsteğe bağlı prim ödeme, gelir getirici bir iş olarak kabul edilmediği için işsizlik paranız kesilmeden prim toplayabilirsiniz.

Ayrıca, grevde olanlar, ücretsiz izin ve işçinin mevsim ya da kampanya sonu bıraktığı işine yeni mevsim ya da kampanya da devam edecek olması nedeniyle iş sözleşmesi askıda kalanlarda isteğe bağlı sigortalı olabilirler.

Part-time çalışanın sigortası

SORU: Bir kafeteryada ayda 15 gün çalışıyorum. Geriye kalan günlerimde sağlık sigortasına parayı ben mi ödeyeceğim. Ne yapmamı tavsiye edersiniz?

* Selçuk Tatlı

CEVAP: Ay içerisinde 30 günden az çalışanlar, geriye kalan günlerinde zorunlu sağlık sigortası kapsamına girdikleri için sağlık yardımlarından yararlanabilmek için prim ödemek zorundalar. Bunun için ilk olarak yapmaları gereken “gelir testi”ne girmek olacaktır. Bu testin sonucuna göre, eğer yaşadıkları evde kişi başına asgari ücretin üçte birinden az gelire sahiplerse prim ödemeden bu kalan günleri için sağlıktan yararlanabilecekler. Yok, eğer gelirleri bu sınırın üzerinde çıkarsa 41 TL’den 245 TL’ye kadar değişen miktarlarda prim ödeyerek sağlıktan yararlanmaları mümkün. İşte bu nedenle özellikle part time çalışanların çalışmadıkları günler için isteğe bağlı sigortaya girmelerinde büyük fayda var. Böylece hem sağlıktan yararlanacaklar hem de emeklilik için primleri birikmeye başlayacak.

Ayda 30 günden az çalışan veya tam gün çalışmayanların, isteğe bağlı sigortaya başvuruları halinde, eksik kalan süreleri için prim ödemeleri ve ay içindeki çalışmalarını 30 güne tamamlamaları mümkün. Ayrıca, 2011’de devreye giren yasayla bu durumda olanların sigortalılık statüleri yasanın 4/a bendi kapsamında yani SSK şartlarında geçerli sayıldı. Diğer isteğe bağlı sigortalılara göre avantajlı kılındılar.

Mazeret izninde kritik soru

SORU: Yıl içerisinde işverenimden mazeret izinleri aldım. Ancak çalıştığım işyerinde insan kaynakları aldığım bu izinleri yıllık izin hakkımdan düşeceğini söylüyor. Bu yasal mı? Yapabilirler mi?

* Erdinç Suzan

CEVAP: İster ücretli olsun isterse ücretsiz kullandırılsın yıl içerisinde alınan mazeret izinleri ya da raporlu olunan süreler yıllık izin hakkınızdan düşülmez, mahsup edilmez. Bu nedenle eğer insan kaynakları departmanınız böyle bir şey yaparsa yasa dışı bir uygulama yapmış olur. Bu konuda kendilerini uyarın ve hakkınızı ifade edin. Eğer uygulamada ısrar ederlerse ALO 170 hattına şikayette bulunun. Herhangi bir denetimde de böyle bir uygulama yapıldığı iş müfettişlerince tespit edilirse işyerinize idari para cezası uygulanır.

İşten ayrılana emzirme parası

SORU: Sigortalı olarak çalıştığım işyerimden hamilelik nedeniyle kendim ayrıldım. Geçen ay doğum yaptım, arkadaşlarım emzirme parası alırsın diyorlar, alabilir miyim?

* Serpil Süzen

CEVAP: Sigortalılığın sona erdiği yani işten ayrıldığınız tarihten itibaren 300 gün içinde doğum yapmış ve doğum tarihinden önceki on beş ay içerisinde en az 120 gün prim ödemiş iseniz emzirme parasından yararlanmanız mümkün. Bu imkan sadece sigortadan ayrılmış kadın için değil aynı zamanda sigortalı erkeğin sigortalı olmayan karısı içinde geçerli.

2013 yılı emzirme parası süt yardımı ve emzirme ödeneği 94 TL. Emzirme yardımı için dilekçe ile SGK merkezlerine başvurmak gerekiyor.

Bakıma muhtaçların durumu

SORU: İstanbul’da bir hazır giyim mağazasında çalışıyorum. Evde bakıma muhtaç derecede hastalığı olan bir çocuğum var. Benim durumumda olanların erken emeklilik hakkı olduğunu sizi televizyonda izlerken duydum. Bir daha açıklar mısınız?

* Songül Çiftçi

CEVAP: Kadın sigortalılarımız sizin durumunuzda olduğu gibi, bakıma muhtaç malul çocuğu olduğunu “Maluliyet ve Sağlık Kurulları Daire Başkanlığı”nca uygun görülecek bir raporla belgelemeleri durumunda, 1 Ekim 2008 sonrasında çalışmalarına bağlı olarak erken emekli olabiliyorlar.

Bu tarihten sonra kazandıkları prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayılarına ekleniyor ve eklenen bu süreler emeklilik yaş haddinden de indiriliyor. Bu da daha erken emekli olmaları anlamına geliyor.

Diğer yandan kadın sigortalı evlat edindiği malul çocuğu için de bu haktan aynen yararlanabiliyor.

Cem Kılıç-Milliyet